Advies bij de cichorei zaaizaadkeuze

Advies bij de cichorei zaaizaadkeuze 
De contractering voor de teelt van cichorei komend jaar is weer gestart. Bij het invullen van het contract wordt ook de rassenkeuze gemaakt. Hieronder volgen informatie en adviezen ter ondersteuning bij het kiezen van een passend ras. 

Keuze tussen een standaard of herbicide tolerant ras 
De belangrijkste keuze is die tussen een standaard ras of een sulfonyl-urea (SU) tolerant ras. Het verschil tussen deze twee typen rassen is de mate van tolerantie tegen het herbicide Titus. In SU-rassen kan Titus gespoten worden zonder dat dit effect heeft op het gewas, terwijl standaard rassen ernstig geremd worden door zo’n bespuiting. Hierdoor zijn er met SU-tolerante rassen meer mogelijkheden op het gebied van chemische onkruidbestrijding en zijn na-opkomst o.a. kamille, klein kruiskruid, brosse melkdistel en melganzenvoet beter te bestrijden. De SU-tolerante rassen hebben wel een lagere financiële opbrengstpotentie dan de standaard rassen, alhoewel sommige SU-rassen al dicht bij de opbrengstpotentie van standaard rassen komen. 

Hoogste opbrengstpotentie 
In de meest recente rassentabel zijn gegevens te vinden over de financiële opbrengst van de beschikbare rassen. Ormandy (100) en de nieuwe rassen Cabira (101) en Adamantine (101) scoren bovengemiddeld op financiële opbrengst. Dit zijn alle drie standaard rassen. De beschikbare SU-tolerante rassen scoren wat lager op financiële opbrengst, alhoewel Dunite (98) en Pyrolusite (99) heel dicht bij de financiële opbrengst van de standaard rassen komen.

Combiras voor late levering 
Als uw cichorei in 2025 na 1 december geleverd wordt, is het verplicht een combiras te kiezen. Combirassen combineren zowel een hoge inulineopbrengst als een hoge inulinekwaliteit. Bij deze rassen blijft de inuline beter intact als de temperaturen aan het eind van de campagne omlaag gaan. De standaardrassen Ormandy en Cabira zijn combirassen evenals de SU-tolerante rassen Soupir en Orenda.

Suggestie voor vroege levering 
Er wordt geen onderzoek gedaan specifiek op geschiktheid voor vroege levering. Maar op basis van ervaringen uit de praktijk en informatie van de kwekers lijkt het ras Heliotrope het meest geschikt te zijn bij vroege levering.

Gevoeligheid voor Erwinia wortelrot 
Wortelrot door Erwinia kan in alle rassen voorkomen, maar er blijkt wel een verschil in de mate van gevoeligheid te zijn tussen de rassen. Dunite lijkt bovengemiddeld gevoelig te zijn voor Erwinia in vergelijking met andere rassen. Als er gekozen wordt voor een SU-tolerant ras én er is de afgelopen jaren wortelrot door Erwinia geconstateerd, is het advies om Soupir, Orenda of Belado te kiezen, ondanks de hogere potentiële financiële opbrengst van andere SU-rassen.

Overige kenmerken: vroegheid grondbedekking & schieterresistentie  
In de rassentabel zijn naast de gegevens over de opbrengst ook de vroegheid grondbedekking en schieterresistentie te vinden. De rassen worden beoordeeld op vroegheid grondbedekking met een cijfer tussen 1 en 10. De verschillen tussen de rassen zijn echter zeer klein. Of een ras beoordeeld wordt met een hoog of laag cijfer, is slechts een kwestie van enkele dagen verschil rond het sluiten van de rijen. Een uitzondering hierop is Orenda, dit ras ontwikkelt zich gemiddeld wat trager. Ook op schieterresistentie worden de rassen beoordeeld met een cijfer tussen 1 en 10. Bij zaaien na 1 april, onder normale weersomstandigheden, is het niet belangrijk dit mee te nemen in de rassenkeuze. Bij vroege zaai is het wel verstandig om te kiezen voor een ras met een hoge schieterresistentie. Cichorei gaat zaad vormen, schieten, bij voldoende koude dagen en daar is een hoger risico op bij vroege zaai.

Met geprimed zaad een snellere kieming en opkomst
Van de rassen Heliotrope, Adamantine, Orenda, Dunite en Pyrolusite wordt het zaad geprimed aangeboden. Primen is in feite het voorkiemen van zaad onder gecontroleerde omstandigheden. Hierdoor zal het zaad sneller kiemen en opkomen. Ook bij lagere temperaturen kan geprimed zaad al ontkiemen. Door geprimed zaad te gebruiken is de kans groter op een hoge veldopkomst, ook bij minder gunstig weer in de zaaiperiode. Zeker op kleigrond kan geprimed zaad een voordeel geven. Meer informatie over priming is te vinden in hoofdstuk 1.4.1 van de teelthandleiding Cichopedia.  

Zaadbehandeling met Force tegen bodeminsecten 
In de eerste periode na opkomst kunnen ritnaalden en emelten de jonge cichorei plantjes aanvreten en voor plantwegval zorgen. De kans op schade door deze bodeminsecten is groter als er in het bouwplan ook veel grassen, granen, mais, of grasachtige groenbemesters zijn. Om de schade te beperken, kan er gekozen worden voor zaad dat behandeld is met het insecticide Force. Force heeft een redelijke werking tegen ritnaalden, maar slechts een beperkte werking tegen emelten. Bij een hoge druk van ritnaalden en/of emelten kan ondanks het gebruik van Force toch aanzienlijke schade door plantwegval ontstaan. Zaad behandeld met Force kan tot 1 november besteld worden.

Rassenkeuze schema 
Hieronder zijn de verschillende factoren voor de rassenkeuze weergegeven in een schema.

Figuur 1: Stroomschema bij de rassenkeuze voor 2025. Achter elk ras is tussen haakjes de potentiële financiële opbrengst weergegeven. 

Figuur 2: Sensus biedt cichorei zaad aan dat afkomstig is van twee verschillende cichorei veredelingsbedrijven, Florimond Desprez en Chicoline. Al het zaad wordt geleverd per eenheid van 100.000 zaden, gepilleerd in de fractie van 2,75-3,25 mm (Foto IRS).

Contact:
Annet Doornenbal (IRS)
doornenbal@irs.nl

06-43420731